İstanbul
ŞEHİR PROFİLİ
Konum
Asya ve Avrupa arasında, kıtalararası bir şehir olan İstanbul, Doğu ile Batı arasında fiziksel ve kültürel bir köprü görevi görüyor. İstanbul, Boğaziçi sayesinde, Karadeniz ile Marmara Denizi arasında tek bağlantı noktası olması sebebiyle jeopolitik öneme sahiptir. Stratejik konumu İstanbul’u ekonomik, demografik, sosyal ve kültürel çeşitlilik açısından dünyanın en önemli şehirlerinden biri yapıyor. İstanbul, Bursa ve Kocaeli gibi diğer büyük sanayi şehirlerinin de bulunduğu Marmara Bölgesi'nde yer almaktadır.
Nüfus ve Zorluklar
15 milyondan fazla (15.067.724) nüfusuyla İstanbul, Türkiye'nin en kalabalık kentidir (2.899.87 yoğunluk). Bu durum konut, istihdam, kirlilik, kentsel altyapı, ulaşım, çevre koruma ve şehir idaresi gibi birçok bağlamda zorluklara sebep olmaktadır. Zorlukların başlıcası, bu büyüme sırasında kültürel-doğal mirası korurken kontrollü ve kaliteli bir kent yaşamını sürdürmektir.
2011 yılında başlayan Suriye iç savaşı, büyük bir insani krize yok açtı ve yaklaşık beş milyon Suriyeli mültecinin ülkelerinden ayrılmasına yol açtı. Türkiye bu mültecilerin yaklaşık 3,5 milyonuna kapılarını açtı; Türkiye'nin en büyük metropol bölgesi olan İstanbul, bu mülteci krizinden önemli oranda etkilenmiştir.
Tarih ve kültür
Tarihi M.Ö. 7. yüzyıla dayanan İstanbul, Roma, Bizans ve Osmanlı İmparatorluklarının başkenti ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ekonomik merkezi olarak iki bin yıl boyunca küresel önemini korumuştur. İstanbul, dünya çapında zengin kültürel çeşitliliği ve mirasıyla tanınmaktadır. İstanbul, tarih öncesi zamanlara ve üç imparatorluğa ait kalıntıların ve eserlerin sergilendiği çok sayıda tarihi mekana ve müzeye sahiptir. Farklı mimari üsluplara ve arkeolojik öneme sahip çok sayıda anıtsal yapıya ev sahipliği yapmaktadır. Şehir aynı zamanda ormanlar ve tatlı su havzaları gibi doğal kaynaklar bakımından da zengindir. İstanbul ayrıca, kentin kültürel ve yapılı dokusuna kazınmış birçok farklı etnik kökene ve dine mensup sakinleri ile birlikte Türkiye'nin çok kültürlü merkezidir.
Ekonomi
İstanbul 1990'lardan beri büyük bir küresel finans merkezi rolünü üstlenmiş, kentte hizmet sektörü baskın hale gelmiş ve bunu sırasıyla üretim ve tarım sektörleri izlemiştir. Çalışan nüfusun yüzde 60'ından fazlası hizmet sektöründe yer almakta ve beklentiler bu yüzdenin artmaya devam edeceği yönünde. Levent ve Maslak arasındaki yeni merkezi ticaret bölgesi, kentin siluetini belirliyor ve küresel kent işlevi görüyor. Eminönü ve Karaköy'de bulunan eski merkez ise daha geleneksel ticari faaliyet tarzını yansıtıyor. Yaratıcı endüstriler de İstanbul'da önemli yerlere gelmiştir. İstanbul merkezli tasarım, mimarlık, reklamcılık, yayıncılık, dijital medya ve moda şirketleri sadece Türkiye'ye değil, küresel olarak da hizmet vermekteler.
Taşımacılık
Kentte, Asya ve Avrupa yakasını birbirine bağlayan üç köprü ve iki tünel, yaklaşık 280 (278,15) km uzunluğunda demiryolu sistemi, iki uluslararası havaalanı ve deniz taşımacılığı olanakları bulunmaktadır. Boğaz’ın bulunan, dünyanın en derin daldırılmış boru tüneli olan "Marmaray," şehirdeki trafik sıkışıklığını ve karbondioksit emisyonunu azaltmayı amaçlamıştır. Her ne kadar otobüs, minibüs, metro, tramvay, banliyö treni, hızlı transit otobüs ve vapurlarla zengin bir toplu taşıma ağı olsa da özel araç kullanımı ve trafik sıkışıklığı hala yüksek seviyede. İstiklal Caddesi gibi sadece yayalara ayrılmış caddeler ve sahil şeridindeki bisiklet şeritlerini de kapsayan ümit verici gelişmeler de var.
Güncel Durum
İstanbul 39 idari bölgeye ayrılmıştır. Kent, büyük resmi şekillendiren çeşitli kentsel dönüşüm ve ulaşım projeleriyle sürekli bir dönüşüm içindedir. Büyüyen nüfusu ve hizmet ekonomisinin mekânsal talebini barındırmak için, İstanbul yerel yönetimi, kentin mevcut bina stokunu yenilemek için çok merkezli büyümeye ve kentsel dönüşüme önem vermekte. Bu çabalar, gökdelenler ve alışveriş merkezleri gibi simgesel bina kompleksleri açısından kenti dünyanın en iyi şehirleri arasına yerleştirmiştir. Bu gelişmeleri yeterli altyapı ile desteklemek kenti ilgilendiren bir diğer önemli zorluktur.
